गणपती बाप्पा मोरया - २०१० (आमच्या घरी विराजमान झालेले बाप्पा)

"गणपती बाप्पा मोरया, मंगलमुर्ती मोरया!"

आमच्या घरी विराजमान झालेले लाडके बाप्पा

बाप्पांचे खास फ़ोटो सेशन

डेमाँस्ट्रेशन ....

२ सप्टेंबर २०१०

भल्या पहाटे आठ-साडे आठच्या दरम्यान मोबाईल बोंबलला.
"च्यामारी, सकाळ सकाळ कोण पेटलाय आता. घरी बायको उठवते सकाळी सकाळी, निदान घरापासुन दुर आल्यावर तर निवांत झोपू द्या लेको!"

मी तणतणतच उठलो आणि फ़ोन घेतला.

"विशल्या, पशा बोलतोय, आलास का बे दिल्लीत?"

"प्रसन्ना, तू आहेस होय? साल्या एवढ्या सकाळी उठवत असतेत होय रे. एकतर काल रात्री १ वाजला हॉटेलवर यायला. मीरतवरुन दिल्लीलाच पोचलो साडेअकराला, तिथुन टॅक्सी वगैरे ठरवून गुरगावला हॉटेलवर येइपर्यंत दिड वाजला. झोपायला दोन आणि सकाळ होत नाहीतर तू उठवतोयस्.कुठे फेडशील ही पापे? साल्या तुझ्या सात पिढ्या नरकात जातील."

"सॉरी यार, राहवलं नाही. इतक्या दिवसांनी भेटतोयस भXX ! बरं ते सोड, किती वाजता भेटतोयस ते सांग?"

"अरे सकाळी एक डेमो आहे माझा. आता ९.३० वाजता गाडी येइल. १० वाजता क्लायंटच्या हापिसात, ११ वाजेपर्यंत डेमो आटपेल त्यानंतर डेटा डाऊनलोड करुन द्यायला ५-१० मिनीट. १०-१५ मिनीट बिनकामाच्या गोष्टी डिस्कस करुन झाले की मी रिकामा. साधारण १२-१२.३० पर्यंत कॅनॉट प्लेसला पोहोचेन. तू तिथेच भेट मला. ओक्के?"

"डन, माय डिअर! आय एम लै एक्सायटेड यार विशल्या. साल्या ११ वर्षांनी भेटतोय आपण्.माहितीय?"

"खरच रे, कॉलेज संपल्यानंतर काळ कसा गेला काही कळालेच नाही. आपण भेटू यार नक्कीच. मी गुरगाववरून निघताना फोन करेन."

त्यावेळी जर माहीत असतं की आजची संध्याकाळ पश्याच्या शिव्या खाण्यात जाणार आहे तर ......

********************************************************************************************************
फ्लॅशबॅक....

३१ ऑगस्ट २०१० च्या सकाळी १० वाजता मुंबईहुन उडालो, दिडच्या दरम्यान (एअर ट्रॅफिकचा नेहमीचा घोळ) दिल्लीत उतरलो. तरी बरे वातावरण बर्‍यापैकी शांत होते वर. निळे पांढरे ढग मस्त दिसत होते.....
मेघदुत

पाठीवरची लॅपटॉपची सॅक सांभाळत कन्वेयर बेल्टपाशी लगेज ताब्यात घेण्यासाठी हजर झालो.
दुपारी ३.२५ ची नवी दिल्ली रेल्वे स्थानकावरुन डेहराडुनला जाणारी जनशताब्दी पकडून मीरत गाठायचे होते. १५ मिनीटे बेल्टपाशी उभा होतो,  सगळे जण आपापल्या बॅगा घेवुन जात होते. आता बेल्टवरच्या बॅगाही कमी-कमी होत संपत आल्या होत्या. आमच्या लगेजचा पत्ताच नाही. जाम तंतरली. माझ्या हार्डकेसमध्ये जवळपास १४ लाखाची डिजीपीएस युनीटस होती हो....

तेवढ्यात एक पोर्टर सांगत आला.

"मुंबईसे आयी हुयी IC flight का कुछ लगेज बेल्ट नंबर तीन परभी आ रहा है!"

आम्ही धावत पळत तिथे..., माझी केस दिसली आणि जिवात जिव आला. केस आणि ट्रायपॉड (मेटॅलिक स्टँड) ताब्यात घेतले आणि प्रिपेड टॅक्सीच्या बुथ कडे धाव घेतली. वेळ झाली होती २ वाजुन २५ मिनीटे! हुश्श... बर्‍यापैकी वेळ हातात होता अजुन. अर्थात दिल्लीमधल्या ट्रॅफिकचा काही भरवसा देता येत नाही. त्यात विमानतळापासून नवी दिल्ली रेल्वे स्थानकापर्यंतचा रस्ता तर अगदीच गजबजीचा. टॅक्सी ड्रायव्हरला सांगितले....

"भैय्या पहले ए.सी. चालु करो और नई दिल्ली चलो. सवा तीन बजे से पहले पहुंचना है!"

आत्ता माझ्या लक्षात आले, सकाळी मुंबईत धो धो पाऊस होता आणि इथे ३३-३४ तापमान होतं.  तो पठ्ठ्या मात्र तयारीचा होता. ३.१० ला गाडी टच केली हिरोने. परत नवी दिल्ली स्टेशनवर उतरल्यावर तेवढ्यातल्या तेवढ्यात हमालाशी घासाघिस करुन मी माझा मराठी बाणा घासुन पुसुन लखलखीत करुन घेतलाच.कसेतरी करून गाडी पकडली. डेस्टिनेशन मीरत.....!

रात्री तिथेच मुक्काम करुन सकाळी कस्टमरकडे गेलो...अर्थात डेमोसाठी!

****************************************************************************************
१ सप्टेंबर २०१०

मघापासुन मी डेमो-डेमो करतोय, तुम्हाला प्रश्न पडला असेल कसला डेमो? तर आमची कंपनी डिजीपीएस सिस्टीम्स बनवते, विकते.
DGPS stands for Differential Global Positioning system.

सर्वसाधारणपणे सांगायचे झाल्यास जीपीएसचा वापर मॅपींग (नकाशे) साठी केला जातो. मग त्यात रोड सर्व्हे, पाईपलाईन सर्व्हे, जी.आय.एस. (geographic information system as an framework for managing and integrating data) सर्व्हे, एअरो फोटोग्राफी अशा विविध कारणासाठी केला जातो.

जीपीएस अर्थात ग्लोबल पोजिशनींग सिस्टीम काय करते?

तर एखाद्या स्पेसिफिक जागेचे कॉर्डिनेटस अर्थात अक्षांश, रेखांश आणि त्या जागेची समुद्रसपाटीपासुनची उंची देते. या तिन्ही गोष्टी कुठल्याही स्थळाचे/जागेचे अ‍ॅटलासवरील (जगाचा नकाशा) स्थान निश्चित करत असते. सर्वसाधारण जीपीएस सिस्टीम ५ ते १० मिटर किंवा जास्तच अ‍ॅक्युरेसी देते. म्हणजे जी.पी.एस. ने दिलेल्या पॉईंटपासुन ती नेमकी जागा ५-ते १० मिटरच्या परिसरात कुठेही असु शकते. आता तुम्ही म्हणाल एवढा जर फरक पडत असेल तर काय उपयोग? तर अ‍ॅक्युरेसी वाढवण्यासाठी डिफरंशिअल सर्व्हिस वापरली जाते. म्हणजे एकाच्या ऐवजी दोन किंवा जास्त जी.पी.एस. सिस्टम्स वापरुन त्यांच्यापासुन मिळालेल्या माहितीची सरासरी काढून जास्तीत जास्त अ‍ॅक्युरेसी मिळवली जाते.

So here comes OmniSTAR! Our company!

ओमनीस्टारने जगभरात जवळपास १२० बेस स्टेशन्स बसवली आहेत अद्ययावर जी.पी.एस. सिस्टम्ससहीत. ही बेस स्टेशन्स कायम २४/७ , विविध सर्व्हे सॅटेलाईटकडुन कच्चा डेटा (raw data)  गोळा करत असतात. थोडक्यात सांगायचे झाल्यास अमेरिकेने सुरुवातीला त्यांच्या डिफेन्स सर्व्हिसेससाठी काही (२८) उपग्रह अवकाशात सोडले होते. आता त्याची एकुण संख्या ३२च्या घरात आहे. नंतर हे सर्व उपग्रह नागरी उपयोगासाठी वापरण्यात येवु लागले. प्रत्येक जी.पी.एस. सिस्टीम या उपग्रहांकडुनच पृथ्वीचा सर्व भौगोलिक डेटा जमा करत असते. तर ओमनीस्टार बेस स्टेशनदेखील हा डेटा सतत गोळा करत असतात. हा सर्व डेटा नंतर ओमनीस्टार नेटवर्क कंट्रोल सेंटरला पाठवला जातो, जिथे तो आणखी अ‍ॅक्युरेट बनवण्यासाठी रेक्टीफाय (in technical language it is called as Post processing) केला जातो. नंतर ओमनीस्टारच्या जिओ-स्टेशनरी सॅटेलाईटसच्या साह्याने तो पुन्हा जगभरातील ओमनीस्टार बेस स्टेशन्सला पुनः प्रक्षेपित केला जातो. भारतामध्ये ओमनीस्टार डेटा एशिया पॅसिफिक सॅटेलाईट या उपग्रहाद्वारे प्रक्षेपित केला जातो. मग त्या त्या भागातील बेस स्टेशनच्या परिसरात काम करणार्‍या जी.पी.एस, सिस्टीम्स हा डेटा मिळवु शकतात. आता मात्र या डेटाची अ‍ॅक्युरेसी १०-१५ सेंटीमिटर इतकी असते.

सर्वसाधारण प्रोसेस....

मला वाटतं एवढं पुरेसं आहे, हुश्श !

तर मी मीरतला डेमोसाठी पोहोचलो....!

पण इथे परिस्थिती वेगळीच होती. जी.पी.एस.साठी एक गोष्ट अतिशय महत्त्वाची, ती म्हणजे जीपीएसला उपग्रहाचा क्लिअर व्ह्यु असणे आवश्यक असते. जर मोठी झाडे, टोलेजंग इमारती किंवा इतर काही अडथळा जीपीएस अँटेना आणि उपग्रह यांच्यामध्ये आला की मग मात्र अ‍ॅक्युरेसीची वाट लागते. इथे जी डेमोची जागा मला देण्यात आली होती ती आजुबाजुला मोठ मोठ्या इमारती आणि झाडीने वेढलेला होता. त्यामुळे वाईट अवस्था झाली. दहा मिनीटात होणार्‍या कामासाठी दोन तास वेळ द्यावा लागला. पण एकदाचा डेमो आटपला...

दुपारचे अडीच वाजले होते. माझी परतीची ट्रेन रात्री ९.३० ची होती. म्हणुन आमच्या स्थानिक ड्रायव्हरला पटवून त्याला गाडी "काली पलटन" मंदीराकडे घ्यायला लावली.

"काली पलटन मंदीर"

प्रत्येक देशभक्त भारतीयासाठी हे मंदीर म्हणजे काशी विश्वेश्वरापेक्षाही जास्त महत्त्वाचे ठरावे. कारण १८५७ च्या स्वातंत्र्य समराची सुरुवात इथुन झाली होती. या समराचे सगळे नियोजनच मुळी या मंदीरात केले गेले होते.

त्याकाळी बहुदा ते एक छोटेसे अघोरनाथ शिवशंकराचे मंदीर असावे. पण आज त्या ठिकाणी मोठे मंदीर बांधण्यात आले आहे. इथे शिवशंभुची स्वयंभु पिंडी आहे. मंदीरात पिंडीबरोबरच शिव पार्वतीच्या मुर्तीदेखील आहेत.

इथुन दर्शन घेवून गाडी 'शहीद पार्क' कडे घेतली.

१० मे १८५७ रोजी अवघ्या ८५ सैनिकांनी इथे सदर बझार विभागात ब्रिटीशांवर हल्ला चढवला होता. त्यापुर्वी हुतात्मा झालेला मंगल पांडेदेखील याच पलटणीचा सैनिक होता. ही पलटण काली पलटन या नावाने ओळखली जाते. आई कालीमातेच्या नावाने. इथे हुतात्मा मंगल पांडेंचा पुर्णाकृती पुतळा तसेच एक वस्तु संग्रहालयदेखील आहे. या संग्रहालयात १८५७ च्या स्वातंत्र्यसमरासंबंधीत वस्तु, छायाचित्रे यांचे संग्रहण आहे. इथेच मला नानासाहेब पेशवा तसेच तात्या टोपे यांचीही छायाचित्रे बघायला मिळाली.

हुतात्मा मंगल पांडेंचा पुर्णाकृती पुतळा

हुतात्मा सैनिकांचे स्मारक...

श्रीमंत नानासाहेब पेशवा आणि वीर तात्या टोपे

संध्याकाळी ६-६.३० पर्यंत सगळे आटपून पुन्हा एकदा हॉटेल गाठले आणि पोटपुजा आटपुन घेतली. कारण एकदा स्टेशनवर गेले की मग सगळे सामान वागवत पुन्हा जेवणासाठी म्हणुन शहरात येणे शक्य नव्हते. साडे सातच्या दरम्यान ड्रायव्हरने मला स्टेशनवर परत सोडले.

जोगिंदर... माझा स्टायलिश ड्रायव्हर !

रात्री ९.२५ ला येणारी डेहराडुन शताब्दी चक्क..... ९.२५ ला स्टेशनवर हजर होती. (अर्थात नंतर ती गाझीयाबादच्या परिसरात अडकुन माझी वाट लावणार होती ही गोष्ट अलाहिदा). तर आम्ही दिल्लीकडे मार्गक्रमण करते झालो. मधला गाझियाबादचा अडथळा धरुन गाडी १२-१२.३० च्या दरम्यान (दिल्लीत पोहोचायची तिची वेळ १० वाजताची आहे) दिल्लीत पोचली. माझे हॉटेल गुरगावमध्ये होते. मग पुन्हा टॅक्सीवाल्याशी घासाघिशी. सुरुवात साडे आठशे रुपयांपासुन झाली. मी माझे सगळे सेल्सचे कौशल्य वापरुन त्याला ४७५ रुपयात पटवला आणि हॉटेल गाठले. रात्रीचा दिड वाजला होता.

**********************************************************************************************************
२ सप्टेंबर २०१० : पुन्हा वर्तमानात.....

मारे ऐटीत पशाला सांगितले होते की जास्तीत जास्त साडे बारा पर्यंत त्याला कॅनॉट प्लेसला भेटेन पण मला कुठे माहित होते माझे बारा कस्टमरच्या (गॅमन एंडिया, गुरगांव) रिसेप्शनमध्येच वाजणार होते. ज्याला डेमो द्यायचा होता तो त्यांचा प्रोजेक्ट मॅनेजरच आला खुप उशीरा. आल्या आल्या त्याने बॉंम्ब टाकला.

"विशाल, मेरेको डेमो ऑन साईट चाहिये! It's something 32 kms from here. Is that Ok with you?"

नाही म्हणुन सांगतो कुणाला? तेवढ्यासाठी एवढा खर्च, एवढा आटापिटा करुन इथपर्यंत आलो होतो.
थोड्याच वेळात आमचे वर्‍हाड (मी, माझे दोन सहकारी, गॅमनचा प्रोजेक्ट मॅनेजर आणि त्याची ७-८ जणांची टीम) डेमोच्या स्थळाकडे निघाले. गुरगावपासुन साधारण २६ किमी अंतरावर सोना (Sohna) म्हणुन एक छोटेसे उपनगर आहे. तिथुन पुढे दहा किमी अंतरावर एक घाटाचा रस्ता आहे. तिथे त्यांनी ऑलरेडी काही पाँईंट्स मार्क करुन ठेवले होते. त्या पॉईंट्सवर माझ्याकडुन मिळालेले अक्षांश, रेखांश त्यांच्या डेटाशी टॅली करुन मग माझ्या साधनाची उपयुक्तता ठरवण्यात येणार होती. हे पॉईंट्स त्यांनी टोटल स्टेशन वापरुन जमा केलेले होते. टोटल स्टेशन देखील अतिशय चांगली अ‍ॅक्युरेसी देते, अगदी मिलीमिटरमध्ये ! पण त्या सर्व्हेला खुप वेळ लागतो. ते पंधरा पॉईंट्स टोटलस्टेशनने मार्क करायला त्यांना दोन दिवस लागले होते, जे मी त्यांना माझ्या डि.जी.पी.एस. अडीच ते तीन तासात देणार होतो.

आम्ही सुरुवातीच्या पॉईंटपाशी पोहोचलो.

"विशाल, यहा तुम्हे पहला पॉईंट लेना है! और यहासे चलते हुये बिचमें खाईमें कुछ पॉईंट और आखरी पॉईंट वहा होगा!" इति गॅमनचा प्रोजेक्ट मॅनेजर.
मी त्याच्या बोटाच्या दिशेने पाहिले आणि मोबाईल बाहेर काढून पशाला फोन लावला.
"पशा, आपण संध्याकाळी भेटू बे, सहाच्या नंतर, मी इथे अडकलोय."

आणि मोबाईल स्विच ऑफ करुन डेमोला सुरुवात केली.
कुठलाही डिफरेंशिअल जी.पी.एस. सुरू केल्यावर हवी ती अ‍ॅक्युरेसी मिळवण्यासाठी थोडा वेळ initialize करावा लागतो. आपण मोबाईल चार्ज करतो तसे. क्लायंटने त्यांचे टोटल स्टेशन फिक्स करायला सुरूवात केली आणि मी माझा डि.जी.पी.एस. initialization ला लावला.
टोटल स्टेशन सेट-अप

ओमनीस्टार डि.जी.पी.एस. सेट्-अप

हा तो पुर्ण पॅच जिथे आम्ही आमचा डेमो सर्व्हे केला.(पुर्ण सर्व्हेचा गुगल अर्थवरुन घेतलेला अंदाजे फोटो...)

आणि हा  पॉईंट लोकेशनसहीत गुगल अर्थ फोटो....

जी.पी.एस. इनिशियलाईझ करायला ठेवला आणि मी आजुबाजुला उंडगायला लागलो. त्यासाठी किमान १५-२० मिनीटे लागणार होती.

आमचा डेमो बघायला काही प्रेक्षकही लाभले होते. हे साहेब त्यापैकीच एक...

घाटातले वरचे काही फोटो घेवून मग खाली दरीत उतरायला सुरूवात केली.

ट्रेकिंगचा अनुभव होता पाठीशी, पण खांद्यावर जी.पी.एस. युनिट आणि हातात रेंज पोल घेवून दरी उतरणे , पुन्हा चढणे हा अनुभव भन्नाटच होता. त्यातच मध्ये असे काही अफलातून रॉक पॅचेसही होतेच.

शेवटचा पॉईंट इथे घेतला.

दुर्दैवाने अस्मादिकांचे सारे फोटो पाठमोरेच आले आहेत. एखादाच कॅमेर्‍याकडे थोबाड करून असेल.

एकेक करत एकुण पंधरा पॉईंटस मार्क केले. मध्येच काही वेळा सिग्नल व्यवस्थित न मिळाल्याने पुन्हा इनिशियलाझेशन करावे लागले. पुन्हा त्यात वेळ गेला. सगळे पॉईंट्स मार्क करेपर्यंत दुपारचे चार वाजले होते. त्यानंतर अर्थातच जेवणाची वेळ झाली. दरीत चढ-उतार करुन सगळेच हाडाडलेले होते. त्यामुळे समोर आले त्याच्यावर सणकुन आडवा हात मारला.

पुढचे काम सोपे होते. तिथुन क्लायंटच्या ऑफिसमध्ये परत आलो. डेटाकंट्रोलरवरचा डेटा लॅपटॉपवर डाऊनलोड करुन घेतला. अ‍ॅनालाईज करुन क्लायंटच्या स्वाधीन केला, साधारण १२-१३ सेंटीमिटर अ‍ॅक्युरेसी दाखवण्यात आम्ही यशस्वी ठरलो होतो. इथे कस्टमरच्या एका अतिशहाण्या सर्व्हेयरने पुन्हा गोची केली. त्याने सगळा डेटा गुगल अर्थवर टाकला, तिथे साधारण एक मिटरची एरर दिसत होती. म्हणलं बोंबलली सगळी मेहनत.

होते काय की हे सर्व्हेयर लोक अर्ध्या हळकुंडाने पिवळे झालेले लोक असतात. गुगल अर्थ तुम्हाला तुमच्या घराचाही एरियल फोटो देवू शकते, तेव्हा ते अ‍ॅक्युरेट असलेच पाहीजे असा बहुतेकांचा गोड गैरसमज असतो. पण मुळात गुगल अर्थ ची अ‍ॅक्युरेसी साधारणपणे ५० ते ६० मिटर किंवा त्यापेक्षाही कमी असु शकते. या सगळ्या गोष्टी त्या शहाण्या (अति म्हणा, दिड म्हणा) सर्व्हेयरला समजावून सांगण्यात पुन्हा एक तास गेला.

सगळं यशस्वीरित्या आटोपून परत निघालो तेव्हा संध्याकाळचे साडे सहा वाजले होते. मोबाईल काढला, पशाला फोन केला...

"पशा, जाम थकलोय यार! मला नाही वाटत आज यायला जमेल म्हणुन."

"हरकत नाय यार, मी पण सिविल इंजीनीअर आहे, मला माहीतीय सर्व्हेचे काम कसे आणि काय असते ते. तुझ्या हॉटेलचा पत्ता दे, मी येतो. तिथेच बसु गप्पा मारत."

आणि मग त्या रात्री जी काही मैफिल जमली कि विचारु नका !अर्थात फक्त गप्पां आणि शाकाहारी जेवणाची, कारण आम्ही दोघेही श्रावण पाळतो. गप्पा मात्र शाकाहारी नव्हत्या बरं !


पण आता मी ठरवलय, कुठे डेमाँस्ट्रेशनला जायचे असेल तर आधीच क्लायंटला लोकेशन नीट विचारून घ्यायचे......!
पुढच्या महिन्यात बहुदा राजस्थानचा दौरा आहे. पुढचे डेमाँस्ट्रेशन बहुदा जेसलमेर, राजस्थान.......!

विशाल कुलकर्णी

सखा ....

स्थळ : कारेकल (Karaikal), चेन्नई पासुन साधारण ३५०-४०० किमी अंतरावर. (पॉंडिचेरीपासुन ५० किमी)
कॅमेरा : कॅनन A550 Powershot

कंपनीच्या कामानिमीत्त चेन्नईपासुन साधारण ४०० किमी अंतरावर असलेल्या कारेकलला जाण्याचा योग आला. सद्ध्या तिथे राजीव गांधी पोर्टचे काम सुरू आहे. पुर्ण झाल्यावर बहुदा हा पोर्ट भारतातल्या सर्वात मोठ्या पोर्टसपैकी एक ठरेल. तिथे आमच्या कंपनीची ओमनीस्टार जी.पी.एस. सिस्टीम वापरून (जेटी बनवण्यासाठी जे टेट्रॉपॉड्स टाकले जातात त्यांची दिलेल्या अक्षांश - रेखांशावरुन योग्य जागा ठरवून तिथे ते टेट्रापॉड्स सेट करणे) जेटीचा सर्व्हे करण्यात आला. त्यासाठी मी प्रोजेक्ट मॅनेजर म्हणून गेलो होतो. तिथे एरव्ही शांत असलेल्या माझ्या सख्याची, सागराची काही विलक्षण रुपे पाहायला मिळाली.

टेट्रॉपॉड्स आणि अस्मादिक ....

माझा सखा ....
















तसा तो खुप शांत आहे....पण कधी कधी त्यालाही खोडकरपणाचा झटका येतो..
एखाद्या व्रात्य लेकरासारखा ...       















आणि मी ही चिडवलं किं मग मात्र तो पिसाळतो, अंगावर येतो कधी कधी ..
कधी रागाने ..!















कधी प्रेमाने..मायेने..!!!  

त्याचं रागावणंही अजब असतं, कधी सॉलीड भडकतो...
















तर लगेचच क्षणात शांतही होतो....
















पण शांत होतानाही खोडकरपणे सगळीकडे पसारा करुन ठेवतो, मग आवरताना नाकी नऊ येतात...
















तक्रार करायला जावे तर परत रागावल्याचं नाटक करतो...

माझी पाठ वळली की पुन्हा पहिल्यासारखा शांत होतो...
















मी त्याचे लाड करतो ना, म्हणुन त्याच्या या खोड्या चालतात..., तसा खोडकर आहे तो,
पण माझा सखा आहे..., अगदी सख्खा !


(कारेकल ब्रेक वॉटर्स, चेन्नईपासुन साधारण ४०० किमी अंतरावर)

विशाल कुलकर्णी

उत्सव चौक, खारघर

वेळ : रात्री ११ च्या नंतरची

कॅमेरा : नोकिया N72 (2 MP)
स्थळ : उत्सव चौक, खारघर

विशाल कुलकर्णी

एक अविस्मरणीय विकांत : सगुणाबाग अर्थात निसर्ग निकेतन नेरळ

२ मेच्या सकाळी मुंबईला सिद्धेश्वर एक्सप्रेसमधुन उतरलो आणि तिथेच बायकोने पहिला प्रश्न विचारला...
"विशु आज शनिवार, उद्या रविवार... दोन दिवस सुटी, सोमवारपासुन पुन्हा आपलं रुटीन चालु. दोन दिवस घरीच आराम करायचा? की ..........."
खरेतर हे शेवटचे दोन दिवस दिवे आगारला जायचं असं ठरलं होतं पण ऐन वेळी एकाही हॉटेलमध्ये बुकिंग न मिळाल्याने आम्ही तो बेत कॅन्सल केला होता. त्यामुळेच हे दोन दिवस काय करायचं हा मोठाच प्रश्न होता. दहा पंधरा दिवस लग्नाच्या धामधूमीत प्रचंड थकवा आलेला, आता दोन दिवस पुर्ण विश्रांतीची गरज होती....
पण घरी ...............
घरी विश्रांती मिळणं अशक्यच होतं निदान सायाला तरी, पुन्हा साफसफाई, स्वयंपाक यात गुरफटणं आलं. तिला म्हणालो आधी घरी तरी जावू गेल्यावर बघू नेटवर अजुन काही जवळची ठिकाणं मिळताहेत का ते बघु आणि ठरवु! घरी येवुन स्नान केले आणि लॅपटॉप उघडला........ जवळची ठिकाणं शोधताना करताना एक नवीन नाव आढळलं........
"सगुणाबाग : निसर्ग निकेतन"

लगेच त्यांच्या वेबसाईटवर गेलो www.sagunabaug.com
आणि लगेच निर्णय घेतला. त्यांना फोन केला आणि सुदैवाने बुकिंग मिळालं.
कर्जतला जाताना नेरळला उतरलो कि तिथुन साधारण ५ किमी अंतरावर श्री. शेखर भडसावळे या निसर्गवेड्याने आपल्या शेतीचं रुपांतर एका जगावेगळ्या इकोफ्रेंडली रिसोर्टमध्ये केलं आहे.
रिसोर्ट कसलं गावाकडची शेतीच. पण ट्रेनने जात बसलो असतो तर वेळ गेला असता खुप म्हणुन ठरवलं की बाईकवर जायचं, बाय रोड. खारघरपासुन दोन तासाचा रस्ता आहे बाय रोड. बाईकवरुन जायचं म्हणलं आणि कुलकर्णीबाईंनी तोंड वाकडं केलं खरं पण वेळेचा फॅक्टर नीट समजावल्यानंतर ती तयार झाली.
मुंबईवरुन बाय रोड सगुणाबागला जाण्याचा मार्ग .....
Mumbai-sion --> Vashi Bridge(Thane --> Airoli bridge) --> Konkan Bhavan --> kalamboli --> Take Express way --> Exit at shedung/khopoli(within 10 mins) --> किंवा Old highway --> Towards khopoli --> about 10 mins(aprox 12 KM) --> Karjat Phata --> Turn left(8 KM to Karjat) --> Left turn(14 KM)to neral --> Enter Neral --> right turn at Ambika Naka-Railway crossing-Kalamb road --> (4 KM)-Pass small bridge then big bridge --> (Aprox 200 Meters after big bridge)-Sign board to the left- Saguna Baug/Malegoan --> Turn left --> (aprox 1 KM)Nisarg Niketan(Saguna Baug).
शनिवारी दुपारी २ वाजता घर सोडले आणि डेस्टिनेशन सगुणाबाग. पनवेलनंतर साधारण १४ किमी वर कर्जत फाटा लागतो (जुना हायवे : बाईक असल्याने एक्सप्रेस वे वर प्रवेश नव्हता) तिथुन कर्जतला जायला आत वळलो आणि वळताना शिवशंभोचे भव्य दर्शन झाले.

प्रभुंचे दर्शन घेवून पुढे निघालो तर वळणावर आग्र्याचा किल्ला दिसला, त्याच्या मागे बोरीबंदरचे रेल्वे स्टेशन......... किल्ल्यावर पाटी मात्र सेंट्रल जेलची. हे काय गौडबंगाल आहे म्हणुन त्या गेटपाशी गाडी थांबवली तर तो नितीन देसाईचा स्टुडीयो निघाला. गेटवर आणखी एक पाटी होती.
NOT FOR VISITORS, ONLY FOR SHUTTING PURPOSE.

त्याच्या नावाने बोटे मोडत तसेच पुढे निघालो. तिथुन एक ८ किमी वर कर्जत आहे. चार फाटा म्हणुन विख्यात (?) असलेल्या कर्जतच्या चौकातुन पुन्हा एक डावे वळण घेतले आणि नेरळकडे निघालो. इथुन आता सह्याद्रीचे जवळुन दर्शन होण्यास सुरुवात झाली. इथे पुन्हा शिवशंभोचे दर्शन झाले मंदीरासमोरच असलेली निसर्गाची करामत पाहुन पुढे निघालो. इथे पिंपळ आणि एक नारळाचे झाड यांचे बुंधे इतके एकजीव झाले आहेत की जणु एकाच बुंध्यातून दोन वेगवेगळी झाडे उगवली असावीत.

मध्येच एका ठिकाणी गरमागरम भजी हाणली, मस्त गार गार ताक प्यालो आणि साधारण ३० मिनीटांनी नेरळला पोहोचलो. (कर्जतपासुन १४ किमी) नेरळमध्ये शिरताना एका ठिकाणी रोडला दोन फाटे फुटतात. एक रोड माथेरानला जातो आणि दुसरा नेरळकडे. तिथेच ठरवलं, उद्या जर सगुणाबागेतुन लवकर निघणं जमलं तर एक चक्कर माथेरानला टाकायची. अवघं दहा किमी आहे माथेरान इथुन.
असो, सगुणाबागेत पोचलो. मला जी जागा मिळाली होती ती अजुन आधीच्या कुटुंबाने सोडली नव्हती, म्हणुन तिथेच त्यांच्या ऑफीसपाशीच थांबलो थोडावेळ. खरेतर शेखरकाकांचे घरच आहे ते पण त्याचाच वापर ऑफीस कम रिसेप्शन असाही केला जातो.
तिथे मस्तपैकी घरच्या दुधाचा चहा मिळाला. शेखरकाकांनी स्वतःची मोठी गोशाळा उभी केली आहे इथे. थोड्याच वेळात त्यांचा एक तिथे काम करणारा मुलगा जागा रिकामी झाल्याचे सांगत आला. आणि आम्ही तिकडे निघालो. जाता जाता त्या मुलाने सगुणाबागेची माहीती दिली. इथे येणार्‍याला शक्यतो पुर्णपणे निसर्गाचा सहवास मिळावा अशी व्यवस्था केलेली आहे. इथे तुम्हाला टि.व्ही. सारख्या गोष्टी दिसणार नाहीत. विजेचा वापरही अगदी आवश्यक तिथेच केलेला असल्याने खर्‍या अर्थाने गावात, शेतात आल्याचा अनुभव येतो. इथे शेखरकाकांनी पाण्याची कृत्रीम तळी बांधुन त्यात मत्स्यशेतीचा उपक्रम राबवलेला आहे.
त्यापैकीच एका तळ्यात एक छोटेसे पाँड हाऊस बांधलेले आहे, पाहुण्यांना राहण्यासाठी.
आश्चर्य वाटलं ना, पण मी योग्य तोच शब्द वापरलाय. आपण इथे शेखरकाकांचे पाहुणेच असतो. इथल्या कुठल्याही कर्मचार्‍याच्या वागण्यात तुम्ही त्यांचे कस्टमर असल्याचा भाव व्यक्त होत नाही. तुम्ही त्यांचे पाहुणेच असता. या पॉन्डस मधुनच तुम्हाला बोटिंग तसेच फिशिंगही करता येते. सर्व साधने पुरवली जातात आणि तेही कुठलाही अतिरिक्त चार्ज न लावता. असो आम्ही सगुणाबागेच्या अंतरंगात शिरलो आणि जणु काही स्वर्गात आल्याचा भास झाला.


थोडे पुढे आलो आणि त्या मुलाने, अमरने सांगितले... दादा, ते तुमचं पाँडहाऊस. त्याच्या बोटाच्या दिशेने पाहीले आणि आनंदाने वेडे व्हायचेच बाकी राहीलो आम्ही दोघेही.....

वळणावरुन वळुन पाँडहाऊसच्या दारापाशी आलो तर इथे शाळा भरलेली होती. काळे पांढरे कपडे कपडे घातलेले विद्यार्थी वेगवेगळ्या कसरती करत होते. मला तर सगळे विद्यार्थी अगदीच बेशिस्त वाटले.






पंतोजी त्यांच्या मधुन त्यांच्यावर नजर ठेवत फिरत होते.

आमची चाहूल लागली आणि चक्क शाळा सुटल्यासारखे सगळे पळुनच गेले.

आम्ही आमच्या घरापाशी आलो होतो, आमच्या घरापाशी .....

आमचं हे दिड दिवसाचं घर मात्र खरोखर सुरेखच होतं. इथे भिंतीवर मधुबाला किंवा गेलाबाजार ऐश्वर्याचेदेखील फोटो नव्हते. इथे होती अतिशय सुरेख वारली पद्धतीची चित्रे ....



संध्याकाळ झाली होती. व्यवस्थित ताजेतवाने होवुन बाहेर पडेपर्यंत भास्कररावांनी एक्झीट घेतली होती, सगळ्या आसमंतात एक सुरेख लालीमा पसरायला लागला होता. मोकळं रानच असल्याने दिवसभर चारा गोळा करुन घराकडे परतणार्‍या पक्ष्यांची सुरेल किलबिल वेडावुन टाकत होती. जेवायला अजुन वेळ होता म्हणुन आम्ही सगुणाबागेचा फेरफटका मारायला थोडे बाहेर पडलो. दिवस मावळतीकडे झुकला होता.




रात्री ९ - ९.३० च्या दरम्यान छान जेवण झाले. दरम्यान मी एक नवीन पराक्रम केला. चक्क गळ टाकुन एक मासा पकडला. इथे शेखरकाकांनी इझरायलच्या तिलापी माशाचं बीज वाढवलं आहे.
(बायकोने डोळे वटारल्यावर नंतर सोडुनही दिला)

जेवण करुन मस्त ताणुन दिली.
पहाटे पाच - साडे पाचच्या दरम्यान सायलीने उठवले.
"विशु, चल सुर्योदय पाहू !"
तसाच आळसावलेल्या अवस्थेत फिरायला बाहेर पडलो. मोकळी शुद्ध हवा, हवेत किंचीत गारवा. अजुन तसा थोडा अंधारच होता. पण छान वाटत होते फिरताना. त्याच क्षणी ठरवले दर दोन -तीन महिन्यातुन एकदा का होईना इथे यायचेच. मुंबईच्या धकाधकीच्या जीवनात आपण निसर्गाच्या सान्निध्याला किती मुकतो आणि काय गमावतो ते आत्ता कळत होते. कुठल्यातरी एका बेसावध क्षणी अलगद भास्कररावांनी हजेरी लावली. आपल्या जवळ डिजीकॅम असल्याचा कधी नव्हे तो प्रचंड आनंद होत होता. किती पाहिजे तेवढे फोटो घ्या.




थोडेसे उजाडल्यानंतर परत घरी येवुन स्नान वगैरे केले आणि न्याहारी करुन परत राउंड मारायला बाहेर पडलो. न्याहारीला गरम गरम उपमा, चक्क मिसळ आणि उकडलेली मक्याची कणसं असा बेत होता.
आता सगुणाबाग खासच दिसत होती. विशेष म्हणजे पायाखालच्या रस्त्यावर कुठेही जा फक्त वाळलेल्या पाला पाचोळ्याचाच कचरा होता. कुठेही इथे तिथे फेकलेले कागद नाहीत की इतर कसला कचरा नाही.
आजुबाजुच्या शेतामध्ये वेगवेगळ्या प्रकारची लागवड केलेली होती. इथे शेखरकाकांनी जगभरातुन वेगवेगळी झाडे आणुन लावलेली आहेत आणि प्रत्येक झाडावर त्यांच्या नावाचा टॅग आहे. त्यांच्या कर्मचार्‍यांनी सर्व फार्म फिरून दाखवला. लहान मुलांसाठीही खेळण्याची वेगवेगळी साधने होती.



इथे राहण्यासाठी पाँड हाऊस व्यतिरिक्त थोड्या कमी दरात आणखीही काही कॉटेजेस आहेत.


सगळीकडे सुरेख फुलांचे ताटवे मन मोहुन टाकायला तयारच असतात....


इथुन पुढे मग शेताच्या मागील बाजुने वाहात असलेल्या उल्हास नदीकडे मोर्चा वळवला. या नदीचे वैशिष्ठ्य म्हणजे या नदीला बारमाही पाणी असते. शेखरकाकांनी छान घाट बांधुन घेतलाय इथे पाहुण्यांसाठी, त्यांच्या जलक्रिडेसाठी. साया तिथे रेंगाळली नसती तरच नवल...

शेवटी १२ वाजता जेवण करुन परत निघालो. खरेतर परत फिरायची इच्छाच होत नव्हती पण शक्य झाल्यास माथेरानला भेट द्यायची असे ठरवले होते म्हणुन मन घट्ट करुन बाहेर पडलो.

या विकांताच्या अविस्मरणीय आठवणीत मोलाचा वाटा असणारी माझी सखी (माझी बायको, सायली तिला सवत म्हणते !)

पुन्हा यायचे हे मनात अगदी पक्के ठरवून दोघेही माथेरानच्या रस्त्याला लागलो. आता दहा किमी चा बेलाग घाट चढायचा होता बाईकवरुन........

मग दोस्तहो कधी जायचं सगुणाबागेत. इथे गृपने गेल्यास डॉर्मेटरीचीही सोय आहे बरं का! अगदी एका दिवसाची सहल सुद्धा काढता येते.
माथेरानच्या या सहलीचा वृत्तांत आता पुढील लेखात. तोपर्यंत इथेच थांबतो ............

विशाल.